Energy in motion: netwerken bouwen voor veilige innovatie

Samen werken aan veiligheid door de brandweer mee te laten denken met ontwerpers en constructeurs, vanuit het besef dat het ondanks alle preventieve voorzieningen, toch een keer mis gaat. En op dat moment moeten hulpverleners effectief en veilig kunnen helpen; dat is het aandachtsgebied van Paul van Dooren, Adviseur Brandweerzorg bij Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost. De samenwerking van het brandweerveld binnen duurzame energie- en mobiliteitsprojecten is een mooi voorbeeld van zo’n ‘social network for safety’. Brandweer, kennisinstellingen en bedrijfsleven trekken samen op en maken veiligheid tot ontwerpcriterium voor onder andere elektrische en autonome voertuigen. Die samenwerking voor veiligheid is ook zichtbaar op het ‘Energy in Motion Plaza’ tijdens eRIC 2022.

“Onze samenwerking met de bouwers van Lightyear One past helemaal in de strategie van het veiligheidsdomein om al in de ontwerpfase mee te kijken en mee te denken met technische innovatieprojecten”, aldus Paul van Dooren. “Maar er zijn meer soortgelijke initiatieven, zoals project ‘Fabulos’, dat zelfrijdende openbaar vervoersystemen ontwikkelt en bussenbouwer Ebusco in Deurne, die op grote schaal bussen ombouwt tot elektrische voertuigen. Onze focus bij deze projecten is: welke veiligheidsvraagstukken en mogelijke incidentscenario’s genereren die nieuwe ontwikkelingen? Hoe beïnvloeden ze het werk van de hulpverleningsdiensten? En hoe kunnen we met onze kennis bijdragen aan een integraal veilig ontwerp, zodat gebruikers bij een ongeval of brand grotere overlevingskansen hebben en hulpverleners veilig en effectief kunnen optreden?”

De elektrische systemen en krachtige lithium-ion batterijen vormen een van de aandachtspunten voor het brandweerveld. Het is belangrijk dat fabrikanten zich realiseren dat die energiebronnen kwetsbaar zijn bij ongelukken met grote impact en dat ze bijna niet te blussen zijn als ze eenmaal branden. Van Dooren: “Dus denken we met de bouwers van duurzame voertuigen mee over veiligheidsvoorzieningen om brandgevaar te beheersen en onze inzetmogelijkheden bij brand te vergroten. Aan de andere kant is het ook voor de brandweer en haar hulpverleningspartners belangrijk te weten hoe we veilig rond en in alternatief aangedreven voertuigen kunnen werken. Bestaat bijvoorbeeld het risico dat een autonoom voertuig uit zichzelf weer gaat rijden als we met hulpverleningsgereedschap aan de slag gaan en op de verkeerde plek gaan knippen? Die vraag illustreert het belang van samenwerking. De automotive branche en het hulpverleningsdomein zijn beide gebaat bij samenwerking en kennisdeling. We delen een gemeenschappelijk belang: veiligheid!”

De rol van Van Dooren als verbinder van partijen beperkt zich niet tot Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost en het Brabantse bedrijfsleven en evenmin tot de brandweersector. Want energietransitie en duurzame mobiliteit zijn grote maatschappijbrede vraagstukken. Op nationaal niveau, Europees niveau en wereldwijd. Kennisnetwerken voor veiligheid moeten daarom worden opgeschaald en dat gebeurt ook al, ziet Paul. “Binnen het landelijke programma Veilige Energietransitie werken de brandweerregio’s van Zuid-Nederland samen rond het thema Automotive. Richtlijnen, handreikingen en andere producten die we samen met de industrie en kenniscentra ontwikkelen, komen zodoende beschikbaar voor de hele veiligheidssector. En de kennisnetwerken van Brandweer Nederland en het IFV strekken zich uit tot ver buiten de landsgrenzen. Bij veiligheidsinnovatie moet je groot denken als je concrete resultaten wil bereiken.”

Daarom is het volgens Van Dooren belangrijk dat de partners in het veiligheidsdomein de krachten bundelen en de beschikbare kennis en deskundigheid zoveel mogelijk delen. “Het benutten van de districten in Nederland, om hun kenniscapaciteit in te zetten voor het collectief rond thema’s waarover zij veel deskundigheid in huis hebben, is heel effectief voor de veiligheidsvraagstukken rond energietransitie en nieuwe mobiliteit. Omdat Brabant van oudsher een sterke automotive-industrie heeft en er al veel samenwerking is tussen de Veiligheidsregio en het bedrijfsleven, is het logisch dat Zuid-Nederland het onderwerp veilige duurzame mobiliteit toegewezen heeft gekregen, om de resultaten vervolgens landelijk en internationaal te delen. We moeten elke kans benutten om het kennisnetwerk voor veilige automotive verder te verbreden en ook een platform als de eRIC-vakbeurs draagt daaraan bij, omdat het bij uitstek de plek is waar overheid, kennisinstellingen en bedrijfsleven verbinding met elkaar zoeken. Mooi dat thema’s als de energietransitie en duurzame mobiliteit op de beurs zo’n prominente plek krijgen. Want het zijn echt trends die ingrijpende effecten hebben op de hulpverlening van zelfs al vandaag.”