CBRN Responseenheid: Specialistische netwerkpartner voor veiligheid

De vroegere grenzen tussen militaire en civiele crisisbeheersing zijn vervaagd en Defensie stelt een grote variëteit aan capaciteiten beschikbaar om de civiele crisispartners te ondersteunen. Een van die specialismen is de CBRN-responseenheid: getrainde specialisten met hi-tech uitrusting en voertuigen voor de bestrijding van incidenten met een chemische, biologische, radiologische of nucleaire component. De nieuwste ontwikkelingen op CBRN-gebied zijn een van de eye-catchers van de defensie-inbreng op eRIC 2018.

Het CBRN Responsteam heeft, sinds de oprichting in november 2012, flink aan de weg getimmerd. De organisatie is 24/7 inzetbaar met een advies- & assistentieteam (A&A) en een team voor detectie, identificatie en monitoring (DIM), om de veiligheidsregio’s en de politie te ondersteunen. Militaire kennis en deskundigheid ten dienste van het Nederlandse veiligheidscollectief.

“Wij zijn rechtstreeks benaderbaar voor adviseurs gevaarlijke stoffen en officieren van dienst van de brandweer, maar ook voor bijvoorbeeld teamleiders explosievenverkenning van de politie”, legt stafofficier Geert-Jan bij de CBRN Responseenheid uit. “De focus van onze ondersteuning ligt op complexe incidenten met ingewikkelde chemicaliën, biologische componenten en incidenten met radioactieve stoffen. Bij ‘gewone’ industriële ongevallen of transportongevallen met gevaarlijke stoffen zal onze hulp niet vaak nodig zijn, maar indien noodzakelijk kunnen wij ook in die situaties ondersteunen met onze hoogwaardige detectorsuite en voertuigen. Bij het ‘Protocol verdachte objecten’ van de politie zitten zij standaard als partner in het protocol.”

In de praktijk heeft de CBRN Responseenheid zijn meerwaarde al enkele keren aangetoond. Zo kwam een A&A-team in actie in Ede, nadat een scheikundeleraar in een thuislaboratorium ‘voor de gein’ zelf mosterdgas had gemaakt en leverde het team ook ondersteuning bij een grote brand bij een milieubedrijf dat gevaarlijke stoffen verwerkte. Ook adviseerde en ondersteunde de eenheid bij de multidisciplinaire veiligheidscheck bij de NSS-top en de Future Force Conference in Den Haag. Politie en EOD voerden de bomcheck rond de congreslocaties uit, de CBRN Responseenheid controleerde op mogelijk aanwezige CBRN-stoffen.

In het eerste kwartaal van 2017 is het specialistisch instrumentarium van de eenheid uitgebreid, met drie nieuwe hi-tech voertuigen voor detectie, identificatie en monitoring. Bijzondere wagens die in besmet gebied rijdend metingen kunnen uitvoeren en monsters kunnen nemen. De bemanning kan veilig werken in de cabine onder overdruk, die ook is voorzien van ademluchtapparatuur met een capaciteit van vier uur voor noodsituaties. Metingen en monsternames kunnen ook worden uitgevoerd met een mobiele robot die het voertuig aan boord heeft. Met een ingebouwde gaschromatograaf-massaspectrometer, kunnen opgesnoven luchtmonsters direct worden geanalyseerd op aanwezige chemische stoffen en ook kunnen radioactieve deeltjes worden gemeten met detectors in het voertuig. De meet- en analysegegevens kunnen via een dataverbinding direct worden doorgezonden naar elke relevante netwerkpartner, zoals het RIVM of het NFI.

De nieuwe RCRS-voertuigen (Radiological & Chemical Reconnaissanse System) zijn in 2018 te zien op eRIC. Geert-Jan: “De multidisciplinaire beurs biedt ons ook een mooie gelegenheid om aan het hele partnernetwerk voor veiligheid en hulpverlening nog eens te laten zien wat we in huis hebben aan kennis, expertise en middelen en wat we daarmee kunnen. Dat doen we niet alleen via een ‘static’ presentatie van onze organisatie en technische middelen. Onze ambitie is om de werkwijze van het CBRN-specialisme ook in de praktijk te tonen tijdens een multidisciplinaire demonstratie op het eRIC-terrein. Op de invulling van die demo gaan we ons de komende maanden beraden. Wat we willen benadrukken is dat we bij een incident niets komen ‘overnemen’, maar dat we onze capaciteiten ter ondersteuning aanbieden aan alle partners in het civiele crisisbeheersingsdomein. Daarom is de CBRN Responseenheid ook mede vanuit het civiele veiligheidsbeleid gefinancierd. We doen het voor het collectief. Samen sterk bij CBRN-incidenten, dat is de gedachte achter deze component van civiel-militaire samenwerking.