‘Crossing boundaries’: professionals en burgerhulpverleners verbonden bij crises

23-01-2018

‘Crossing boundaries’: professionals en burgerhulpverleners verbonden bij crises

Op 18 april organiseert de Universiteit Twente samen met KUNO, het Nederlandse platform voor Kennis-Uitwisseling over Noodhulp, een internationaal congres over samenwerking in rampenhulpverlening. Niet alleen vanuit het perspectief van samenwerkende professionals, maar ook door het benutten van de kracht van burgers. Wat kan de Nederlandse hulpverleningspraktijk leren van de lessen van internationale rampenbestrijding?

Irna van der Molen van de Relief Base Foundation en Peter Heintze van KUNO zijn de trekkers van het Engelstalige congres tijdens de eRIC-vakbeurs. Het congres is bedoeld voor tactisch-operationele functionarissen van politie, brandweer, geneeskundige kolom, defensie en internationaal opererende hulpverlenende instanties. Irna van der Molen vertelt hoe het initiatief tot stand kwam: “Bij de Universiteit Twente wordt al jaren onderzoek gedaan naar crisismanagement en rampenbestrijding. Namens de Universiteit ben ik de afgelopen jaren betrokken geweest bij Twente Safety & Security – het veiligheidscluster van overheden, kennisinstellingen en bedrijven in Twente. Daaruit is onder andere de Relief Base Foundation voortgekomen. Onder de vlag van Relief Base besteden we aandacht aan maatregelen en innovaties die die de humanitaire sector kunnen helpen om effectiever te opereren. Dit brengt de veiligheidssector en de humanitaire sector, nu nog vaak gescheiden werelden, dichter bij elkaar.”

“Toen ik op de vorige eRIC-vakbeurs rondliep, bedacht ik dat zo’n multidisciplinair vakevenement een geweldig podium zou zijn om een congres rond dit thema te hosten. Toen de tweede editie van eRIC werd aangekondigd zijn we dan ook direct aan de slag gegaan om een congresprogramma samen te stellen. De rode draad in het programma is dat hulpverleningsorganisaties over hun grenzen heen moeten stappen om in ramp- en crisissituaties maximaal van elkaars kennis en kracht te kunnen profiteren.”

Het congresprogramma valt uiteen in drie blokken:
1. samenwerking tussen professionals
2. samenwerking met burgers
3. data voor informatiegestuurde rampenbestrijding en humanitaire hulpverlening.
Irna: “Zowel binnen als buiten Nederland zijn er voorbeelden van geslaagde samenwerking en situaties waar het beter kon. Samenwerking kent vele dimensies. Binnen de veiligheidsregio’s werken politie, brandweer en ambulancezorg in de kleinschalige alledaagse hulpverlening nauw samen, maar in de grensstreken met onze buurlanden hebben we ook met buitenlandse partners te maken. Wat zijn dan de uitdagingen? Een voorbeeld: bij de vuurwerkramp in Enschede in 2000 kwamen talrijke Duitse brandweereenheden naar Enschede. Dan is coördinatie en samenwerking nodig om de inzet in goede banen te leiden.”

Hetzelfde geldt voor burgerhulpverlening. Burgers zijn bij rampen niet alleen slachtoffers, ze zijn ook altijd als eerste op de plaats van het incident en zijn een belangrijke factor in de eerste hulpverlening en het in veiligheid brengen van getroffenen. Bekend zijn voorbeelden van rampen met grote aantallen gewonden waarbij al vóór aankomst van ambulances tientallen gewonden door behulpzame burgers naar ziekenhuizen zijn gebracht. Irna van der Molen vervolgt: “Die burgerhulpverlening zien we ook bij terroristische aanslagen. De professionals in de hulpverlening moeten die zelfredzaamheid en samenredzaamheid incalculeren in hun eigen operationele plannen. Lessen die bij rampen in het buitenland zijn geleerd, kunnen ook voor Nederlandse hulpverleners meerwaarde hebben. We hopen op een grote opkomst en op een goede wisselwerking met de andere congressen en het beursprogramma van eRIC.”