Rijkswaterstaat pakt breed uit tijdens eRIC 2018

De wegbeheerder als hulpverleningsdienst
Rijkswaterstaat heeft in de afgelopen jaren een flinke evolutie als hulpverleningsdienst doorgemaakt. Dat is wat de organisatie graag wil laten zien aan haar samenwerkingspartners. “eRIC 2018 is daarvoor een prachtig platform, want daar is ons hele partnerlandschap vertegenwoordigd”, aldus Eeltje Hoekstra, programmamanager incident management bij RWS. Hoekstra en zijn collega Nicolaas Kerkmeijer belichten de actuele ontwikkelingen op de grens van wegbeheer en hulpverlening en blikken alvast vooruit naar eRIC.

“Wij zijn blij met het presentatiepodium dat eRIC 2018 ons biedt, zodat we aan al onze partners kunnen laten zien wat onze rol is bij incident management op het hoofdwegennet. Onze weginspecteurs komen in actie bij alle incidenten op de autosnelwegen en bij complexere ongevallen komt ook onze officier van dienst in stelling als overlegpartner voor de operationele leiding van brandweer, politie en ambulancezorg. Maar wat doen onze functionarissen nu precies? Welk gezag en welke bevoegdheden hebben ze? Dat is nog bij lang niet alle hulpverleners precies bekend.”

Erkende hulpverleningsdienst
Hoekstra zet de feiten over Rijkswaterstaat als hulpverleningspartner op een rij. Zo is de Rijksdienst sinds 1 september jongstleden door de minister van Infrastructuur en Milieu permanent aangewezen als erkende hulpverleningsdienst. Daar horen rechten bij, zoals het voeren van optische- en geluidssignalen en de daarbij behorende wettelijke ontheffingen die andere hulpdiensten in de ‘zwaailichtbranche’ ook hebben. “Vorig jaar hebben we een pilot in een aantal regio’s uitgevoerd met het rijden met blauwe zwaailichten en sirene bij spoedeisende incidentmeldingen op de weg. Die pilot is inmiddels geëvalueerd en het effect is evident. Een blauw zwaailicht heeft meer effect op het overige verkeer dan een geel zwaailicht, waarmee pechhulpverleners, aannemers, bergers en begeleiders van zware transporten ook rijden. Het dwingt meer respect af en de weginspecteurs krijgen sneller vrij baan van andere weggebruikers. Daarom voeren we het gebruik van optische- en geluidssignalen nu landelijk in onze hele organisatie in.”

“Alle functionarissen met een operationele rol op de weg, de weginspecteurs en de officieren van dienst, hebben een speciale aanvullende rijopleiding voor hulpverleningschauffeurs gekregen en alle betrokken dienstvoertuigen worden aangepast. Tot dusver zijn al 55 wagens van weginspecteurs omgebouwd en tot eind dit jaar worden er nog eens 100 van nieuwe daksets, frontflitsers en sirene voorzien. We vinden het belangrijk dat al onze hulpverleningspartners weten dat we nu deze erkenning als officiële hulpdienst hebben.”

Bijzonder Opsporingsambtenaar
Een andere wetenswaardigheid rond de weginspecteurs is dat zij sinds 2015 de functie van ‘Bijzonder Opsporingsambtenaar’ (BOA) hebben. In eerste instantie als experiment in de regio Rotterdam, maar op dit moment zijn al circa 25 weginspecteurs landelijk als BOA actief. Dat houdt in dat ze bij een tweetal vastgestelde overtredingen zelfstandig kunnen en mógen verbaliseren zonder tussenkomst van de politie. Het betreft het doorrijden over een afgekruiste rijstrook en parkeren op de vluchtstrook zonder geldige reden. Beide gedragingen leveren onveilige situaties op en vergroten de kans op ongelukken. De weginspecteur spreekt mensen op dit gedrag aan en Rijkswaterstaat verstuurt zelf de boetes. Eeltje Hoekstra: “We krijgen dus steeds nadrukkelijker de rol van handhavings- en hulpverleningsdienst. In de praktijk hebben we in de afgelopen jaren de rol van de politie al steeds meer overgenomen bij het afhandelen van kleinere aanrijdingen, maar met de recente erkenning en de ontheffing om blauwe zwaailampen en sirene te mogen voeren, hebben we ook daadwerkelijk meer doorzettingsmacht gekregen.”

Presentatie tijdens eRIC
Eeltje Hoekstra en Nicolaas Kerkmeijer fungeren samen als trekkers voor de voorbereiding van Rijkswaterstaat op eRIC 2018. Het belang van deelname vatten zij samen als: ‘kennen en gekend worden’ in het netwerk van hulpverleners. “We zijn als wegbeheerder al heel lang bekend op de weg, maar als hulpverleningsdienst zijn we nog steeds vrij jong”, schetst Kerkmeijer. “Net als tijdens de vorige eRIC-editie in 2016 willen we daarom breed uitpakken met onze specialismen. Met aandacht voor de rol van de weginspecteur, de OvD en materialen voor gladheidsbestrijding. Om de samenwerking met de partners in de praktijk te laten zien, streven we naar een multidisciplinaire demonstratie op het eRIC-terrein. Dan komen alle aspecten van veilig en effectief optreden bij incidenten op de hoofdwegen aan bod. Zoals de eerste veiligheidsmaatregelen bij het beveiligen van het ongeval en het maken van werkruimte voor andere hulpdiensten. We werken de details voor een demonstratie nog verder uit.”

“We willen elke kans benutten om met collega’s van partnerdiensten te spreken over de bijzondere kenmerken en risico’s van het werken langs de weg. Daar hebben we ook onze jaarlijkse veiligheidsdagen voor, waar twee keer per jaar honderden vertegenwoordigers van brandweer, politie en ambulancezorg worden bijgepraat over de nieuwste ontwikkelingen en actuele thema’s in incident management. In april 2018 is eRIC een mooi extra contactmoment, waarvan we dankbaar gebruik maken.”

Ook de ‘natte tak’ van RWS zal deelnemen aan de presentatie op de vakbeurs. Ook op het water is Rijkswaterstaat als vaarwegbeheerder een officiële hulpverleningsdienst en ook daar werkt de ‘gele vloot’ samen met andere diensten bij incidentbestrijding. Opschalingsprocedures en werkwijze zijn deels gelijk aan die op het land, alleen is het werkgebied anders. Hoewel er op het eRIC-terrein geen groot open water is, kan wellicht toch het een en ander aan materialen en kleinere vaartuigen voor incidentbestrijding en handhaving op het water worden getoond.